Để có thể nhận gia công kim loại theo yêu cầu bao gồm các chi tiết từ lớn cho đến bé, từ đơn giản cho đến phức tạp đòi hỏi phải tìm ra được những mẫu dao tiện phù hợp để gia công tốt nhất chính xác nhất và đẹp nhất.
Vậy bạn hiểu như thế nào về vai trò của dao tiện trong ngành gia công cơ khí ??
Để bạn có thể hình dung một cách chính xác nhất về vai trò của dao tiện trong ngành gia công cơ khí thì Thanh sẽ trình bày một cách chi tiết nhất việc tại sao dao tiện lại xuất hiện và trở nên quan trọng với ngành công nghiệp tỷ đô này nhé.
Đầu tiên chúng ta cần phải hiểu đó là trong ngành gia công cơ khí kỹ thuật tiện là một trong những ngành kỹ thuật then chốt cần phải quan tâm, bởi kỹ thuật này sử dụng để chế tạo chi tiết máy nhằm phục vụ trong lắp ráp những chi tiết máy móc cho lĩnh vực cơ khí. Kỹ thuật tiện ngày nay dễ dàng thao tác hơn nhờ sự giúp đỡ của hệ thống máy tiện CNC trong gia công.
Phương pháp tiện trong ngành gia công cơ khí
Trên thực tế những chiếc máy tiện chuyên dụng cho phương pháp tiện như: máy tiện ren vít vạn năng, máy tiện cụt, máy tiện RW, máy tiện đứng,.. Không những thế phương pháp này còn có thể áp dụng với các loại máy chuyên dụng như: Máy doa, máy gia công trung tâm, máy khoan, máy phay,…
Và dao tiện được là xem là bộ phận cắt gọt không thể thiếu trong máy tiện chẳng hạn bao gồm: dao đầu cong, dao đầu thẳng, dao vai, dao tiện lỗ, dao tiện định hình,… Vì gia công cơ khí bằng phương pháp tiện để chế tạo các chi tiết đòi hỏi phải có độ chính xác phụ thuộc phần lớn phụ thuộc vào tay nghề của người thợ, nguyên liệu tạo ra dao tiện, trạng thái bề mặt tiện và tính năng hiện đại của máy tiện.
Nói một cách dễ hiểu nhất thì yếu tố ảnh hưởng đến năng xuất gia công cũng như chất lượng sản khi gia công bằng phương pháp tiện liên quan đến: Dao tiện, trình độ công nhân, vật liệu tiện, hệ thống máy móc,…
Những phương pháp tiện trong ngành gia công cơ khí
Nói đến các phương pháp tiện thì có rất nhiều kiểu cũng như cách tiện mỗi loại sẽ phù hợp cho nhu cầu, sản phẩm khác nhau chẳng hạn như: Tiện lỗ, tiện ren ngoài, tiện ren trong, tiện rãnh trong, tiện rãnh ngoài, tiện chép hình, tiện mặt cầu, tiện cắt đứt phôi,… Và dưới đây là 5 kiểu tiện được áp dụng khá phổ biến hiện nay. Trong đó:
– Phương pháp tiện lỗ: Thực tế phương pháp tiện lỗ chính là quy trình cắt gọt vật liệu thanh hình dạng mà bạn muốn, tuy nhiên điều kiện thực hiện công đoạn cắt gọt này khá khắt khe bởi thành phẩm của nó là những lỗ có đường kính nhỏ. Phương pháp này thường thực hiện tiện lỗ bằng máy móc tiên tiến hay trên máy doa lỗ.
– Phương pháp tiện khỏa mặt đầu: sử dụng các loại dao tiện chuyên dụng khác nhau để bắt đầu gia công chẳng hạn: Dao khỏa mặt đầu chất lượng, dao đầu cong, dao đầu thẳng, dao vai,… Có thể nói bước tiện mặt đầu và phá thô là công đoạn thực hiện đầu tiên của nguyên công tiện, nó đảm nhiệm tạo độ chuẩn xác và mài gọt đi lượng dư lớn để tạo hình sản phẩm theo yêu cầu. Cần mua, lựa chọn những loại dao tiện mặt đầu và phá thô chất lượng cao hay chuyên dụng vì trong quá trình cắt sẽ sinh ra lực cắt rất lớn.
– Tiện mặt trụ ngoài: để tiện mặt trụ ngoài bạn cần căn cứ chính xác vào hình dạng chi tiết máy cần chế tạo để chọn những phương pháp gia công thích hợp và nhanh chóng, chính xác ví dụ như: Phương pháp cắt thử, hỗ trợ đặt kích thước,..
– Phương pháp tiện cắt đứt: Phương pháp này có bản chất tương tự nhưng ở phương pháp gia công tiện ngoài nhưng phần khác ở chỗ là điều kiện cắt gọt khắc nghiệt hơn vì thế dao cắt trong phương pháp này đa phần kém bền hơn phương pháp tiện ngoài do phải cắt đứt cả khối vật liệu trong thời gian ngắn.
– Phương pháp tiện ren: Đây là phương pháp thường được sử dụng rộng rãi và khá đơn giản, phương pháp này chỉ cần sử dụng các loại dao tiện phổ thông là có thể thực hiện công đoạn tiện ren. Những sản phẩm chế tạo bằng phương pháp này có thể ta thường xuyên sử dụng trong cuộc sống hằng ngày như: xiết vặn ốc, bulong, con tán,…
Tất nhiên ngoài những phương pháp tiện mà Thanh vừa chia sẻ ở trên ra, còn rất nhiều phương pháp khác Thanh đã từng cập trong những bài viết của mình trước đó, vì thế nếu bạn thường xuyên ghé thăm trang web Thanh sẽ dễ dàng nắm được kiến thức bổ ích về tiện gia công cơ khí cũng như những công cụ cắt gọt phổ biến nhất trong ngành này.
Quy trình gia công cơ khí bằng dao tiện có thể bạn chưa biết
Nói một cách chính xác thì tại các đơn vị lâu năm và chuyên nghiệp trong lĩnh vực cơ khí thì để tạo ra được một sản phẩm từ phôi cho đến khi thành hoàn thiện là một quy trình vô cùng phức tạp. Các nguyên liệu phôi sẽ được đưa vào phân xưởng và được những người thợ cơ khí tiến hành gia công thông qua nhiều loại máy móc và phương pháp khác nhau để tạo ra sản phẩm theo nhu cầu của khách hàng. Và tất nhiên rồi để có thể làm được điều đó thì dao tiện luôn là yếu tố không thể thiếu và là thành phần quyết định đến kết quả gia công sau cùng.
Với việc sử dụng các loại máy móc dụng cụ cắt gọt như dao tiện vô cùng tiên tiến và hiện đại để gia công thì các sản phẩm được sản xuất từ hình thức gia công cơ khí đều đạt độ chính xác vô cùng cao và gần như tuyệt đối so với bản vẽ. Nói chung thì gia công cơ khí là một quy trình cắt gọt phôi thông qua các loại máy móc để tạo hình sản phẩm theo đúng với nhu cầu của khách hàng.
Các bước gia công cơ khí bằng dao tiện
Hiện nay quy trình gia công cơ khí bằng dao tiện được thiết lập với các bước vô cùng rõ ràng để các kỹ sư có thể hình dung ra được sản phẩm trước khi tiến hành gia công sản phẩm theo đúng nhu cầu của khách hàng. Để hiểu hơn về quy trình gia công cơ khí bằng dao tiện bạn có thể tham khảo các bước trong quy trình gia công cơ khí chính xác mà Thanh chia sẻ ngay bên dưới nhé:
Bước 1 – Bạn phải tạo bản vẽ thiết kế cơ khí
Bước đầu tiên này các kỹ sư cơ khí chế tạo sẽ là người trực tiếp phụ trách bản vẽ thiết kế sản phẩm theo đúng nhu cầu của khách hàng từ các chi tiết cho đến các yêu cầu về thông số kỹ thuật sản phẩm.
Bước 2 – Bạn phải xác định phương thức sản xuất sản phẩm
Kỹ sư sẽ thông qua Phương thức gia công sẽ biết được thông tin về sản lượng, cũng như tính chất ổn định của sản phẩm cần gia công theo nhu cầu của khách hàng. Đồng thời thì người kỹ sư cũng sẽ xác định được cách thức thi công và tổ chức gia công để đảm bảo được chất lượng của thành phẩm.
Bước 3 – Bạn tiến hành lựa chọn phôi và tiến hành chế tạo phôi
Bước này sẽ lựa chọn một loại phôi phù hợp với sản phẩm cần gia công theo nhu cầu của khách hàng, giúp kích thích các phôi được xác định theo lượng dư khi gia công. Lựa chọn một loại phôi hợp lý sẽ giúp đảm bảo được cơ tính và chi tiết gia công của sản phẩm. Đồng thời giúp giảm đi chi phí vật liệu và chi phí gia công, góp phần giảm giá thành của sản phẩm.
Bước 4 Là xác định thứ tự các bước
Kỹ sư cơ khí sẽ cần xác định được thứ tự các nguyên công và các bước trong quy trình gia công cơ khí chính xác, cũng như lựa chọn sơ đồ gá và phương án khác nhau để chế tạo chi tiết. Việc thiết kế quy trình gia công cơ khí này sẽ giúp các kỹ sư có thể đảm bảo được quy trình gia công cơ khí được tiến hành một cách tối ưu nhất.
Bước 5 – Lựa chọn máy móc và thiết bị phù hợp với các nguyên công
Người trực tiếp gia công sẽ chịu trách nhiệm lựa chọn các loại thiết bị và máy móc, dụng cụ hợp lý để đảm bảo được năng suất và chất lượng của thành phẩm.
Bước 6 – Xác định lượng dư cho các bước gia công
Để có thể đạt được chi tiết gia công có hình dạng và kích thước theo đúng với nhu cầu của khách hàng thì người thợ kim hoàn cần phải làm rất nhiều bước khác nhau. Ở mỗi bước thì người phối sản phẩm sẽ bị bỏ bớt đi một lượng linh lượng kim loại nhất định. Lớp kim loại này cũng sẽ được dọn đi và thường được gọi là lượng dư khi gia công cơ khí.
Bước 7 – Xác định phương pháp gia công trong các nguyên công
Bước này thì kỹ sư sẽ phải tính toán và lựa chọn phương pháp gia công cơ khí chính xác với nguyên vật liệu để đảm bảo phù hợp với từng nguyên công cũng như giúp đạt độ chính xác cao nhất cho sản phẩm. Các phương pháp gia công thường được sử dụng sẽ là tiện, phay, bào,… giúp quy trình sản xuất và sản phẩm được tối ưu nhất có thể.
Bước 8 – Là chọn đồ gá cho từng nguyên công
Chọn được đồ gá phù hợp giúp đảm bảo kẹp chặt phôi trong suốt quá trình gia công cơ khí chính xác. Đôi khi người thợ sẽ phải thiết kế chi tiết cho đồ gá và các nguyên liệu cần thiết.
Bước 9 – Tiến hành quy trình gia công cơ khí bằng dao tiện
Để gia công cơ khí bằng dao tiện sẽ phải sử dụng các loại máy móc trong suốt quá trình gia công giúp người thợ cơ khí sẽ thực hiện gia công sản phẩm trên các loại máy như máy tiện, máy phay, máy bào, khoan, mài,…
Bước 10 Tiến hành kiểm tra sản phẩm sau quy trình gia công cơ khí bằng dao tiện
Sau cùng đây là một trong các bước quan trọng để đảm bảo được độ chính xác về kỹ thuật cũng như độ bóng của bề mặt, cũng như tính thẩm mỹ của sản phẩm.
Tổ hợp các dụng cụ gia công cơ khí phổ biến nhất hiện nay
sau khi biết được quy trình gia công bằng dao tiện như thế nào rồi thì chúng ta cần biết được ngoài dao tiện ra còn có những dụng cụ gia công cơ khí nào khác nữa nhé. Theo đó, dụng cụ gia công cơ khí thành 2 nhóm chính là dụng cụ cắt gọt và dụng cụ hỗ trợ. Cùng Thanh tìm hiểu kỹ hơn những loại dụng cụ này trong phần nội dung bên dưới nhé.
1. Dụng cụ cắt gọt
Dụng cụ cắt gọt sẽ bao gồm tất cả các loại dụng cụ có công dụng là cắt gọt, loại bỏ đi những phần thừa trên phôi vật liệu để tạo hình chi tiết từ phôi thô cho đến bán hoàn thiện và hoàn thiện. Chúng là những dụng cụ phổ biến sau :
Dao tiện: Là dụng cụ được dùng cho quá trình gia công tiện trên các máy tiện cơ và máy tiện CNC. Dao tiện bao gồm nhiều loại là các mảnh chip tiện, dao tiện ngoài, dao tiện trong, dao tiện mặt đầu, dao tiện rãnh, dao tiện ren, dao tiện định hình, dao tiện thô, dao tiện tinh… Dao tiện thường được dùng để gia công các chi tiết có hình trụ, côn, tròn.
Trên thực tế thì dao tiện thường có cấu tạo là cán dao và đầu dao. Trên các máy tiện CNC dao tiện thường có đầu dao kiểu gắn chip cắt. Những mảnh chip tiện có thể tháo lắp dễ dàng để thay thế mỗi khi bị mòn.
Dao phay: Các loại dao phay sử dụng cho ngành cơ khí chính xác bao gồm các loại mũi phay là các dao phay ngón, dao phay cầu, dao phay ren hay các loại đài phay là dao phay góc, dao phay mặt, dao phay đĩa, dao phay gắn mảnh… Giống với dao tiện thì dao phay cũng có loại dùng cho phay thô và phay tinh.
Mũi khoan: Đây là dụng cụ cắt gọt phổ biến trong ngành cơ khí, được dùng để tạo lỗ trên các chi tiết. Mũi khoan cơ khí có nhiều kiểu dáng, độ dài, đường kính khác nhau để đáp ứng cho nhiều mục đích gia công trong thực tế.
Mũi taro: Mũi taro có hình dáng gần giống với các mũi khoan và dao phay ngón, tuy nhiên trên thân của nó lại bao gồm các răng để tạo ren trong các chi tiết ren lỗ. Chúng được dùng khá phổ biến để tạo ra các lỗ ren nhỏ. Tuy nhiên thì hiện nay dao phay ren hay dao tiện ren cũng đã được sử dụng nhiều hơn.
Dao khoét lỗ: Dao khoét lỗ hay các mũi khoét lỗ được sử dụng để mở rộng lỗ với nhiều kiểu lỗ như lỗ trụ, lỗ bậc, lỗ côn, khoét mặt đầu vuông. Dao khoét có nhiều lưỡi cắt hơn và độ cứng vững cao hơn mũi khoan nên đạt độ chính xác của lỗ cao hơn.
Dao doa lỗ: Đối với các lỗ sau khi đã được tạo ra từ các mũi khoan, dao khoét lỗ, dao phay hay dao tiện thì để tăng độ chính xác cũng như độ bóng của lỗ đó, người ta sẽ dùng một dụng cụ được gọi là dao doa lỗ hay các mũi doa.
Dao chuốt: Dao chuốt giúp mở rộng bề mặt hình trụ trong và các mặt định hình trên phôi. Nó cũng được dùng trong một số kỹ thuật chuốt để gia công mặt phẳng, mặt định hình trong hình khối và sản xuất hàng loạt. Các loại dao chuốt phổ biến là dao chuốt rãnh, dao chuốt lỗ, dao chuốt bề mặt định hình.
Dao vát mép: Dao vát mép hay mũi vát mép là dụng cụ cắt gọt có công dụng giống như cái tên của nó là vát mép sắc của lỗ, giúp định hình lại mép lỗ theo đúng yêu cầu gia công.
2. Dụng cụ hỗ trợ
Tất nhiên để những dụng cụ cắt gọt có thể sử dụng được thì phải cần có những dụng cụ hỗ trợ, chúng sẽ có công dụng chính là giữ chắc các dụng cụ cắt gọt, và gắn chặt dụng cụ cắt trên các máy gia công. Những dụng cụ hỗ trợ này bao gồm những loại sau:
Đầu kẹp: Đầu kẹp có nhiều loại khác nhau để giữ các loại dao tiện, dao phay, mũi khoan, mũi doa, mũi taro… đã nói ở phần trên. Tùy vào loại máy giá công, loại dụng cụ cắt gọt và yêu cầu gia công mà đầu kẹp có những kiểu dáng, cấu tạo khác nhau. Tuy nhiên, yêu cầu chung của các đầu kẹp là phải kẹp chắc chắn các dụng cụ cắt gọt, có độ cứng vững cao, hạn chế được các rung động.
Cán dao: Cán dao có công dụng tương tự như đầu kẹp là giữ dụng cụ cắt và gắn lên các máy gia công. Tuy nhiên thì cán dao chủ yếu dùng cho các loại dao tiện, dao cắt rãnh, dao doa lỗ, vát mép. Phổ biến nhất là các loại cán dao tiện mà ADOBUS của Thanh đang cung cấp cho thị trường, các mảnh chip tiện có thể thay thế sẽ được sử dụng đối với loại cán dao này.
Cách chọn mua dao tiện hay các loại dụng cụ cắt gọt trong ngành gia công cơ khí
Để có thể đảm bảo những dụng cụ gia công mà bạn mua là chất lượng thì trước hết phải chọn những thương hiệu lớn, có tiếng trên thị trường. Tiếp theo là chọn được đơn vị cung cấp uy tín, nên lựa chọn những đại lý ủy quyền tại Việt Nam để được đảm bảo về chất lượng sản phẩm và các quyền lợi đi kèm từ hãng, cũng như được giải quyết nhanh những vấn đề, sự cố có thể xảy ra.
Và trong khi chọn mua dụng cụ gia công, bạn cần xem kỹ sự tương thích của bộ dụng cụ với máy gia công mà công ty bạn đang sở hữu. Tìm hiểu các thông số tốc độ cắt, độ cứng, vật liệu cắt phù hợp,… của dụng cụ cắt để phù hợp với phôi vật liệu và chế độ cắt hiện có của máy. Hãy tham khảo thêm ý kiến của những người có kinh nghiệm trong nghề để lựa chọn được dụng cụ cắt phù hợp nhất nhé.
